bevolkingsregisterStap 4: Bevolkingsregister

4.1    Introductie
4.2    Privacy-gat
4.3    Bronnen
4.4    Interessante websites

4.1    Introductie

Nadat we in stap 2 onze kennis vergroot hebben en in stap 3 een genealogie-programma hebben gekozen gaan we verder met ons onderzoek uit stap 1.
Voor de genealoog vormen de gegevens van de diverse bevolkingsregisters een van de belangrijkste bronnen.
Tot de Franse tijd kende Nederland geen centraal overzicht van samenstelling en omvang van de bevolking. De bevolkingsadministratie in de huidige vorm is geïntroduceerd door Napoleon in 1811 in de vorm van de Burgerlijke Stand. Dat betekent dat er geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten werden opgemaakt. Later werd het Bevolkingsregister ingevoerd.
In 1829 en 1839 werden er in Nederland volkstellingen gehouden. Per 1 januari 1850 kregen de gemeenten de wettelijke plicht om een doorlopende bevolkingsregistratie bij te houden, alhoewel de volkstellingen ook werden voortgezet.
Groot verschil is dat de Burgerlijke Stand akten van bepaalde momenten in iemands leven (geboorte, huwelijk, scheiding en overlijden) bevat, en het Bevolkingsregister een continu bijgehouden register is van ingezetenen met woonplaats, verhuizing etc.
Nadat in het begin van de twintigste eeuw het gebonden boek was verdwenen en een gezinskaart (losbladig systeem) was ingevoerd, werd in 1939 de persoonskaart ingevoerd. Later werden deze vervangen door de digitale persoonslijst.
In 1994 werd de Gemeentelijke Basis Administratie Persoonsgegevens (GBA) ingevoerd, in 2014 vervangen door de Basisregistratie Personen (BRP).
Houdt er rekening mee dat de meerderjarigheidsleeftijd (b.v. voor vermogenshandelingen) op 23 jaar lag (of eerder nog op 25 jaar) en in 1901 veranderde naar 21 en in 1988 veranderde naar 18 jaar. Voor huwelijkstoestemming werd in 1970 de leeftijd veranderd van 29 naar 21 jaar, in 1988 naar 18 jaar.

4.2    Het privacy-gat

Maar voor we zo ver zijn: Het blijkt moeilijk om een aansluiting te vinden tussen onze inmiddels verzamelde gegevens en de openbare gegevens in de Burgerlijke Stand. Dat komt omdat er privacy-regels zijn afgesproken. Globaal kun je stellen: geboortegegevens zijn pas openbaar na 100 jaar, huwelijksgegevens na 75 jaar en overlijdensgegevens na 50 jaar.
We moeten dus eerst met onze gegevens nog een aantal jaren terug, voordat we de gegevens uit de Burgerlijke Stand kunnen gebruiken.

4.3    Bronnen

Gelukkig hebben we wel een aantal hulpmiddelen:

-    Mijn Overheid
Hier kun je jouw eigen gegevens en die van jouw partner, kinderen en ouders inzien zoals vastgelegd in de Basisregistratie Persoonsgegevens.

-    CBG (Centraal Bureau voor Genealogie, tegenwoordig Centrum voor Familiekunde)
Het CBG beschikt over de bevolkingsregistratie en mag delen daaruit, tegen een vergoeding, verkopen aan genealogen. Dat zijn de z.g. Persoonskaarten (na 1994 Persoonslijsten).
Voor personen die overleden zijn tussen 1938 en nu kun je met de reeds bij jou bekende gegevens bij het CBG van deze personen een kopie van de persoonskaart opvragen.
Deze persoonskaart is in 1938 ingevoerd: van alle inwoners van Nederland zijn toen kaarten vervaardigd met een aantal persoonsgegevens. Deze kaarten worden bewaard en bijgehouden door de diverse afdelingen bevolking van de woonplaats van de betreffende persoon. Bij verhuizing ging de persoonskaart mee naar de gemeente-administratie van de volgende woonplaats.
Na het overlijden van de persoon wordt de persoonskaart uit de gemeentelijke administratie verwijderd en wordt hij opgezonden naar het Centraal Bureau voor de Statistiek waar een aantal gegevens van de kaart verwerkt worden.
Na deze verwerking wordt de kaart vervolgens gezonden naar het CBG, waar ze bewaard blijven in het Nationaal Register Overledenen (NRO).. Een klein deel van het totale bestand aan persoonskaarten (thans bijna 6 miljoen stuks) is in de 2e Wereld Oorlog verloren geraakt bij bombardementen.
Omdat de persoonskaart recente gegevens bevat, die (nog) niet openbaar zijn, is het niet toegestaan deze kaarten te raadplegen.
Wel is het CBG door de minister van Binnenlandse Zaken gemachtigd tegen vastgestelde leges uittreksels van deze persoonskaarten te verstrekken voor historische en genealogische doeleinden.
Dit uittreksel bestaat uit een fotokopie van de persoonskaart, waarbij bepaalde, niet verstrekbare, gegevens worden afgedekt.
De kaarten zijn alfabetisch gesorteerd opgeborgen op familienaam en vervolgens per familienaam op voornaam.
Zorg dat je bij de aanvraag van deze persoonskaart zoveel mogelijk juiste gegevens vermeldt. Indien jouw gegevens onvolledig zijn of onjuist zullen er zoekkosten door het CBG in rekening gebracht kunnen worden.
Minimaal dien je te beschikken over de juiste achternaam, de voornamen, indien mogelijk de plaats en datum van geboorte of de plaats en datum van overlijden. Ben je bekend met de echtgenoot of echtgenote, vermeld deze dan ook, zodat je er zeker van bent dat je een kopie van de juiste persoonskaart toegezonden krijgt.
Let wel op, dat het alleen zin heeft de persoonskaarten op te vragen van personen, die overleden zijn in de periode van 1938 tot ongeveer 2 jaar voor de datum van de aanvraag. Alleen deze kaarten bevinden zich namelijk bij het CBG.
Wat je aan gegevens terug kunt verwachten is niet gering:
*    In ieder geval de correcte familienaam en voornamen van de bewuste persoon.
*    Zijn of haar geboorteplaats en geboortedatum.
*    De plaats en datum van overlijden.
*    De plaats en datum van zijn of haar huwelijk (of huwelijken).
*    De persoon (of personen) met wie hij of zij gehuwd was.
*    De wijze waarop het huwelijk beëindigd werd.
*    De ouders van de op de kaart betrekking hebbende persoon en hun respectievelijke geboortedata.
*    De door de persoon uitgeoefende en bij de burgerlijke stand bekende beroepen.
*    Indien de persoon op de persoonskaart een man betreft, zijn voor zover bekend zijn kinderen vermeld, met geboorteplaats en -datum en voor zover deze kinderen gehuwd waren met wie en op welke datum.
Je ziet het, een schat aan gegevens die je direct een generatie terug brengen.
De kosten voor de persoonskaarten bedragen ca € 5 /stuk. Om ze aan te vragen klik HIER.
Een toelichting op de gegevens op de Persoonskaart vind je HIER.

-    Familieberichten
Tot de publiek beschikbare informatie behoren ook de familieberichten, zoals die b.v. in overlijdensadvertenties, bidprentjes en ander drukwerk zijn vermeld. U vind verzamelingen o.a. bij CBG, NGV, Mensenlinq, KB en diverse Heemkundekringen.

-    Grafzerken
Op grafstenen staat vaak voor genealogen interessante informatie. Er zijn diverse websites die een index hebben gemaakt van de grafzerken per begraafplaats, op basis van door vrijwilligers gemaakte foto's.

-    Kranteninformatie

Naast de overlijdensadvertenties kunnen er in kranten ook artikelen met informatie staan van jouw voorouders. In Delpher, de zoekwebsite van de Koninklijke Bibliotheek kun je zoeken in ongeveer 15 miljoen krantenpagina’s uit Nederland, Nederlands-Indië, de Antillen, Amerika en Suriname van 1618 tot 1995.

-    Resultaatgegevens
Van personen die overleden zijn vind je vaak ook gegevens op de websites met resultaatgegevens (de resultaten van andere onderzoekers) zoals Genealogieonline, Geneanet en MyHeritage.

4.4    Interessante websites

Delpher Kranten

https://www.delpher.nl/
Delpher is de zoekwebsite van de Koninklijke Bibliotheek met de nationale collectie van 900.000 boeken, 7 miljoen tijdschriftpagina's en 1,5 miljoen kranten.
De collectie Kranten is opgedeeld in de Basiscollectie en de collectie Externe Krantenbanken.
De basiscollectie bevat ongeveer 15 miljoen krantenpagina’s uit Nederland, Nederlands-Indië, de Antillen, Amerika en Suriname van 1618 tot 1995. En overzicht van beschikbare titels en jaargangen vind u HIER.
CBG Centrum voor Familiekunde
www.cbg.nl
Bron van veel informatie met diverse verzamelingen (o.a. 9 miljoen familieadvertenties en 230.000 bidprentjes). Als Vriend (€ 42) heb je toegang tot alle verzamelingen. Je kunt ook een dagpas kopen voor € 6,50. Voor Persoonskaarten geldt een eigen prijstabel. Persoonskaarten kun je aanvragen op https://cbg.nl/diensten/uittreksels-pkpl/
FamilySearch
https://www.familysearch.org/en/
Site van de Mormonen (officiële naam: Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen). Door het koppelen van een voorouder is diens zielenheil verzekerd. Wereldwijd, uiteraard met accent op Amerika. Zeer veel digitale gegevens beschikbaar via scans van akten.
Online Begraafplaatsen
https://www.online-begraafplaatsen.nl/
Overzicht van ca 1 miljoen grafstenen op 2.000 begraafplaatsen, met ca 3,5 miljoen namen. U kunt een melding krijgen als gegevens van een bepaalde naam toegevoegd worden.
Graftombe
https://graftombe.nl/
Project om begraafplaatsen te fotograferen te indexeren. U moet zich registreren om de gegevens te zien van personen die korter dan 10 jaar geleden zijn overleden. U kunt dan ook een digitale foto van een grafsteen toegezonden krijgen en hebt de mogelijkheid om regelmatig van bepaalde namen de nieuwe informatie te ontvangen. Met forum.
Begraafplaatsen online
https://www.begraafplaatsenonline.nl/
Overzicht van een aantal begraafplaatsen met hun bestand aan cliënten. Gegroeid vanuit grafrechtenbeheer, maar soms ook interessant voor genealogie.
Startpagina Genealogie
https://genealogie.startpagina.nl/
Uitgebreide genealogische Startpagina
Familienamen begint hier
https://familienamen.beginthier.nl/
Startpagina met familienamen
GenealogieOnline
https://www.genealogieonline.nl/
Zeer uitgebreide website met aangeleverde stamboomgegevens van ca. 60 miljoen personen. Toetsing van de aangeleverde gegevens met gegevens uit archieven en aan de gegevens van andere deelnemers.
Genealogieonline bidprentjes
https://www.genealogieonline.nl/collecties/bidprentjes
Meer dan 320.000 bidprentjes.
Bidprentjesbank
https://www.bidprentjesbank.nl/bank-start.htm
Bidprentjes uit met name Limburg en de grensstreek.
Bidprentjes archief
https://bidprentjes-archief.nl/
Limburgse verzameling van 250.000 bidprentjes
HKK Weerderheem bidprentjes
https://weerderheemcollecties.nl/cgi-bin/bidprent.pl
Ca 200.000 bidprentjes van Heemkundekring Weerderheem Valkenswaard
Rijckheyt
http://www.rijckheyt.nl/
Centrum voor regionale geschiedenis Zuid Limburg met o.a. 213.000 bidprentjes
Mensenlinq
https://mensenlinq.nl/
Vrijwel alle overlijdensberichten van de (regionale) kranten van DPG-media, (o.a. ED, BD, De Stem, PZC) vanaf 2006 worden hier gepubliceerd, tenzij er bezwaar tegen is gemaakt. Met recente rouwberichten.
Stamboomzoeker
https://www.stamboomzoeker.nl/
Doorzoekt met één zoekopdracht 15.000 stambomen met 60 miljoen personen.
Online familieberichten
https://www.online-familieberichten.nl/
Familieberichten uit landelijke en regionale bladen. Bevat o.a. 270.000 bidprentjes, en 1,3 miljoen overlijdensadvertenties. Met monitor om per naam nieuwe gegevens te laten toesturen per e-mail.
Geneanet

https://nl.geneanet.org/
Zoeken naar familienamen, ook buitenland. Het doel van Geneanet is om een overzicht beschikbaar te stellen van alle genealogische gegevens op de wereld. Je kunt zowel op familienaam als op plaats zoeken. Verder zijn er diverse andere zoekmethodes (b.v. op echtpaar) aanwezig, waarvan sommige alleen voor leden: € 50/jaar. Met monitor als van een opgeven naam gegevens zijn toegevoegd. Meer dan 7 miljard personen in 1,3 miljoen stambomen.
Stamboomforum
https://www.stamboomforum.nl/
Sociaal netwerk voor stamboomonderzoekers met 28 fora voor hulpvragen, discussie en genealogische evenementen.

NAAR BOVEN
NAAR STARTPAGINA STAPPENPLAN
NAAR STAP 3
NAAR STAP 5