Genealogie van HASSELStap 10: Publiceer de gegevens.
10.1 Introductie10.2 Publiceren? Waarom, voor wie, wat, hoe?
10.3 Gedcom
10.4 Internet
10.5 Presentatie
10.6 Boek/DVD e-book
10.7 Nieuwsbrief, blog
10.8 Copyright
10.9 Privacy
10.10 Interessante links
10.1 Introductie
We hebben in de voorgaande stappen veel informatie verzameld, gesorteerd, gecombineerd, verfraaid, van verhalen voorzien.
Natuurlijk kun je altijd door blijven gaan met zoeken. Er blijft immers altijd wel iets nieuws te ontdekken. En elke gevonden voorouder levert weer twee vraagtekens op.
Maar als je jouw gegevens niet alleen voor jezelf wilt houden, en er ook anderen een plezier mee wilt doen, zul je toch een keer een moment moeten kiezen om ze te publiceren. In deze Stap zullen we dat verder uitwerken.
10.2 Publiceren? Waarom, voor wie, wat, hoe?
In eerste instantie wil je jouw gegevens met name delen met de familie. Maar wellicht is er ook een bredere belangstelling voor jouw werk. Genealogen hebben een grote verwantenkring.
Er zijn genoeg redenen waarom je wilt publiceren.
Bovendien zorgt het publiceren er voor dat anderen jou weer kunnen helpen met aanvullingen.
Met een afgeronde publicatie zorg je ook voor vastlegging voor het nageslacht, ook als je er zelf niet meer bent. Archieven accepteren immers alleen afgeronde publicaties, geen losse "familiedossiers".
Door aan een publicatie te werken dwing je jezelf om jouw informatie gestructureerd aan te bieden, waardoor je zelf achter de zwakke plekken in het onderzoek komt. Je wilt jouw twijfels niet laten "hangen". Alleen daarom al is publiceren de moeite waard.
Het geeft veel voldoening om een publicatie te maken.
Je krijgt waardering voor het gedane werk (waar je best trots op mag zijn) en wellicht weer nieuwe informatie.
Bovendien zorgt publicatie er voor dat je met familieleden in contact komt. En natuurlijk ook met andere genealogen.
Probeer voor jezelf een beeld te creëren van degenen voor wie je wilt publiceren. Dat bepaalt in hoge mate de soort publicatie, de vorm ervan en de inhoud. Dat is ook afhankelijk van wat je met publicatie wilt bereiken: een tegemoetkoming aan de familie die al zo lang nieuwsgierig is, het vastleggen van jouw resultaten voor het nageslacht, de wens om jouw gegevens te laten controleren, of het willen ontvangen van terugkoppeling en nieuwe gegevens.
Wat we willen publiceren hangt natuurlijk af van ons doel, de doelgroep en of we veel of weinig gegevens hebben.
Je kunt kiezen voor de standaard genealogische publicaties zoals je die met het genealogie-programma kunt maken: De Genealogie, Kwartierstaat of Stamreeks. Dat kan in tekstvorm, waar je meer variatie in de teksten kunt aanbrengen en die je later ook gemakkelijker kunt aanpassen. Maar een grafisch overzicht is weer veel toegankelijker. Combineer ze.
Leuker wordt het als je ook geschiedkundige, heemkundige, illustrerende gegevens van plaatsen, beroepen, etc publiceert.
Dan komen de voorouders tot leven en wordt het voor jouw lezers ook interessanter.
Je kunt er ook voor kiezen om de familieverhalen als uitgangspunt te nemen. Je kunt jouw werk illustreren met de geschiedenis gebeurtenissen ten tijde van hun leven. Of de beschrijving van de streek en de woonplaatsen.
Komen bepaalde beroepen vaak voor, dan kun je die uitwerken. Of woonde iemand in een monumentaal gebouw, waren er beroemdheden bij. Of zijn er leuke achtergrondverhalen te vertellen over het leven van de voorouders. Je kunt het verhaal in grote mate verlevendigen met foto’s, schilderijen etc. zoals we al in Stap 9 hebben gezien.
En wellicht kun je wat vertellen over jouw zoektocht naar al deze gegevens (en wat je niet gevonden hebt).
Kortom: denk eens na welke verhalen jij zelf graag leest van anderen en waarom.
10.3 Gedcom
De standaard wijze om een stamboombestand met anderen uit
te wisselen is de Gedcom file. Ook als je gegevens aanlevert aan
verzamelwebsites doe je dat via een Gedcom.
Die Gedcom kun je van uit elk goed genealogie-programma maken. Je kunt
daarbij zelf bepalen welke personen én welke informatie per persoon je
toont. Je moet dan wel goed op de instellingen letten bij het maken van
de
Gedcom.
Gedcom (GEnealogische Data COMmunicatie) is ontwikkeld door de Mormonen,
en is een tekstdocument dat elk genealogisch begrip via een standaard
code kan aanduiden.
10.4 Internet
Publiceren op internet is goedkoop, gemakkelijk te actualiseren, bezoekers kunnen er gemakkelijk op zoeken, je kunt werken voor een breed publiek. Nadeel is dat je het gevoel krijgt dat je jouw gegevens “kwijt” bent. Immers onbekenden kunnen ze weer gaan gebruiken in hun publicaties. Of is dat juist een voordeel? Of je dat erg vind moet je zelf bepalen. Het is ook een vorm van waardering voor jouw werk. En realiseer je hoe vaak je zelf gebruik hebt gemaakt van gegevens die door anderen uitgezocht zijn. Zonder die gegevens was je niet zo ver gekomen.
Bij het publiceren op internet moet je twee belangrijke keuzes maken:
- Wil je een website in eigen beheer of publiceer je op een website die in beheer is bij anderen,
- Kies je voor een vaste indeling van de gegevens of moet de kijker zelf kunnen kiezen wat en hoe hij de gegevens wil zien.
We zullen deze mogelijkheden verder uitwerken.
Extern beheer. Bedoeld wordt dat je jouw gegevens b.v. via een Gedcom aanlevert aan een website die al deze gegevens verzamelt en ze publiceert. Voorbeelden zijn Geneanet, GenealogieOnline en MyHeritage.
De Layout en indeling liggen liggen bij voorbaat vast, daar heb je geen invloed op. Je hebt meestal maar beperkte mogelijkheden, b.v. om verhalen of foto's toe te voegen.
Voordeel is wel het gemak. Je hoeft alleen een Gedcom te maken uit jouw eigen programma (let er wel goed op welke informatie je daarin wel of juist niet wilt tonen, b.v. bepaalde personen of jouw notities) en die in te sturen. Daarvoor is weinig of geen specifieke kennis noodzakelijk. Ook hoef je geen kennis van websites te hebben. Zorg wel dat je een service-provider (dat is de beheerder van die diensten) kiest waarvan het gebruikersgemak, de zoekmogelijkheden etc. jou zelf aanspreken. Leuke bijkomstigheid is dat dergelijke websites vaak de gegevens van andere inzenders combineert en die match aan jou terugkoppelt. Zo zie je het resultaat van anderen en kun je dat vergelijken. Wellicht kun je zo de kwaliteit van de jouw gegevens (of juist die van anderen) verbeteren.
- Je hoeft geen website te bouwen,
- Je kunt moeiteloos je Gedcom uploaden en jouw volledige stamboom is direct zichtbaar,
- De stamboom ziet er gelikt uit,
- Je hoeft zelf niet voor publiciteit te zorgen,
- Bezoekers kunnen gebruik maken van de zoekmogelijkheden die een website biedt,
- Veelal grafische mogelijkheden voor Parentelen, Kwartierstaten e.d.
- Soms kunnen (tegen betaling) ook foto's worden ge-upload,
- Na jouw overlijden kan jouw stamboom blijven bestaan.
Voorbeelden van verzamelsites zijn: GenealogieOnline.nl Geneanet.org MyHeritage
Eigen beheer. Meer mogelijkheden heb je als je zelf een website maakt. Je moet dan wel zorgen dat je ergens op het internet ruimte hebt. Dat kan gratis zijn bij jouw eigen internet-provider, bij een vereniging (b.v. HCC!) of bij daartoe opgerichte websites (waarbij je dan wel enige beperkingen of reclame moet accepteren).
Je kunt ook ruimte voor een website op het internet "kopen". Daarbij kun je ook kiezen voor een eigen domeinnaam, een eigen adres op internet zoals b.v. www.jouwnaam.nl, dus zonder de naam van de provider erbij (zoals bij deze website genealogie.DSE.nl ). Daar moet je meestal jaarlijks voor betalen, anders vervalt de domeinnaam.
Let op: kies je voor een domeinnaam met de providernaam er in, dan kun je je website later moeilijk verhuizen. Nieuwe provider = Nieuwe website (naam).
Denk ook na over wat er moet gebeuren met de website na jouw overlijden: Verwijderen, herdenkingsstatus of actief beheerd. In het laatste geval moet er dan wel iemand toegang hebben om jouw wens te realiseren.
Om een eigen website te maken moet je je wel kennis eigen maken. Ten eerste met betrekking tot een programma om de website-pagina's te maken. Dat kan met dure pakketten als Dreamweaver (dat met Photoshop in een bundel zit), met het gratis programma's (BlueGriffon, Kompozer) of zelfs met Word.
Daarna moet je de pagina op het internet plaatsen (Uploaden). Dat kan met een gratis FTP-programma als FileZilla.
Als de pagina's geplaatst zijn moet je nog zorgen voor publiciteit. Zet b.v. onder aan jouw e-mails het adres van de website. En hou in gedachten: leuke informatie wordt snel gevonden.
Het beheren van een eigen domein vergt veel tijd voor onderhoud. Veel websites zijn eenmalig mooi opgezet, maar worden daarna niet meer onderhouden. Die benodigde tijd hoeft niet erg te zijn: Het maken van een website kan een hobby op zich zijn. Maar als je het als een noodzakelijk kwaad ziet kun je beter kiezen voor een door anderen beheerde verzamelsite.
Vaste indeling of dynamische indeling
De volgende keuze is of we de gegevens zodanig vast leggen dat de kijker de informatie alleen ziet zoals wij dat vastgelegd hebben. Met name als je zelf een website bouwt kun je ook kiezen om de kijker zelf te laten bepalen wat hij ziet. Je werkt dan met een database waar hij zelf zijn selecties uit kan maken. Het werken met databases vergt echter wel veel extra kennis van de databases en websitebouw.
Er zijn ook mogelijkheden om door het genealogie-programma een overzicht te laten maken, dat je zo op het internet kunt plaatsen, en waarbij de kijker toch door de website kan zoeken. Bij Aldfaer is dat b.v. FleXiTree.
Let op: Je kunt in elke website wel zoeken naar een bepaalde naam. Dat doe je met CTRL+F (Control Find). Dat is ook van belang als Google je als zoekresultaat een lijst geeft van meerdere pagina's lang.
10.5 Presentatie
Een goede mogelijkheid om voor het eerst jouw gegevens te tonen is het geven van een presentatie in een kleine kring (familie, club). Je bent gedwongen naar de structuur van jouw gegevens te kijken, ziet de gebreken, en ervaart of er interesse voor is.
Een presentatie kun je al maken door een Word-document
samen te stellen en dat te presenteren. Natuurlijk kun je beter een
presentatiepakket gebruiken zoals PowerPoint (Microsoft Office) of
Presentation (Libre Office). Een simpele manier om een presentatie te
maken is met Prezi.
10.6 Boek/dvd/e-book
Ook bij het uitgeven van een boek heb je diverse keuzes. Je kunt het helemaal zelf doen in eigen beheer, via een uitgever, laten drukken in een vooraf bepaalde oplage of juist laten printen op aanvraag.
Je kunt jouw boek ook op een DVD zetten of het als e-book publiceren.
Deze laatste mogelijkheid is het gemakkelijkst en het goedkoopst: je maakt een PDF bestand, dat gelezen kan worden op elke PC, laptop, tablet of e-reader.
Een boek daarentegen kun je op tafel laten liggen, nodigt uit tot inkijken of lezen, oogt serieuzer.
10.7 Nieuwsbrieven/blog
Publiceren in de vorm van een boek vergt een afgewerkt resultaat. Als je nog niet zo ver bet kun je ook overwegen om een nieuwsbrief te starten. Je kunt beetje voor beetje jouw informatie delen, en je krijgt dan ook sneller commentaar / reactie. Later kun je dan alsnog overwegen alles te bundelen.
Een moderne manier van nieuwsbrieven schrijven is de Blog (afkorting van weblog) of een Vlog (afkorting van video weblog).
Je plaatst korte artikeltjes resp. video's op een site, en het volgende artikel komt er boven te staan. een soort omgesorteerd dagboek dus. Je kunt hiervoor terecht op b.v. Blogger en Wordpress.
10.8 Privacy
Zoals al eerder gemeld moet je rekening houden met privacy regels. De in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) genoemde
privacyregels spelen een belangrijke rol in de genealogie. Ze bepalen wat is toegestaan bij het delen of publiceren van jouw stamboom of
familiegeschiedenis.
De AVG richt zich op levende personen. Wat betreft de AVG kun je dus zonder beperkingen de persoonsgegevens van overleden personen gebruiken. Maar hou wel rekening met eventuele bezwaren tegen publicatie door nabestaanden. Natuurlijk is het ook van belang wát je wilt vertellen. Het criminele
verleden van een persoon zal meer weerstand oproepen dan een leuke
anekdote.
Ook
persoonsgegevens van levende personen mag je vrij gebruiken voor jouw genealogisch onderzoek, maar je mag ze niet zo maar publiceren. Zolang
je dit alleen aan je naaste familie laat zien, blijf je buiten de reikwijdte van de privacyregels. In algemene zin gelden de
privacyregels als je persoonsgegevens van levende personen wilt delen buiten jouw directe familiekring. Dat geld ook voor gegevens dia
algemeen bekend zijn gemaakt (bv. familieberichten in de krant).
Controleer
dus vooraf of je publicatie gegevens van levende personen bevat. Veelal zal het jouw genealogie-programma daar een instelling voor hebben. Is
het nodig dat de gegevens van levende personen worden vermeld (b.v. als proband in een kwartierstaat) veralgemeen ze dan. Alleen de naam, geen
geboortedatum, partners, kinderen etc.
Natuurlijk mag je de gegevens van een persoon publiceren als je diens toestemming hebt.
Wees
altijd extra voorzichtig met gegevens betreffende ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke
overtuigingen, genetische gegevens, seksuele geaardheid.
En als laatste is de wijze van publiceren van belang: een presentatie op een familiebijeenkomst is wat anders dan een verhaal op
internet zetten.
Praktisch zou je uit kunnen gaan van:
- geen publicatie van nog levende personen, tenzij aantoonbaar toestemming is verleend,
- overleden personen alleen als er geen bezwaren zijn van familieleden, en als die bezwaren komen na publicatie die gegevens direct
verwijderen,
- Maar het allerbelangrijkste: Gebruik jouw gezonde verstand, en: Wat gij niet wilt etc. Wat zou je zelf (niet) willen (b.v.
misdaad, echtscheiding etc,)
10.9 Copyright
Je mag niet zo maar van alles wat je op het internet of in een boek hebt gevonden zelf weer publiceren of op internet zetten.
Gebruik foto's met het Creative Commons logo 
of probeer toestemming te krijgen. Soms is bronvermelding ook voldoende. Maar als de bron niet traceerbaar is, vraag je zelf dan af of de maker schade ondervindt (b.v. gederfde inkomsten). Voor commercieel gebruik, dus bij verkoop van boeken, moet je altijd toestemming hebben.
Een aspect wat hier mee samen hangt is de bronvermelding. Als je gegevens van internet overneemt in jouw eigen
bestand, vermeldt dan altijd de bron.
Je kunt ook de eigenaar/afzender van de gegevens melden dat je ze gebruikt, en eventueel aanbieden jouw gegevens te gebruiken. Op die manier kun je wellicht lid
worden van de ander zijn familiekring, zodat je op de hoogte blijft van
toekomstige feiten en gegevens.
10.10 Interessante websites
| GenealogieOnline https://www.genealogieonline.nl/ |
Eenvoudig en gratis publiceren van genealogische gegevens (ca. 10.000 publicaties met ca. 56 miljoen personen). Mooie presentatie met kwartierstaten, links naar bronnen, scans. Monitor voor aanknopingspunten met andere publicaties. Meer mogelijkheden met een Plus abonnement € ca 50/jr. |
| Geneanet https://nl.geneanet.org/ |
Wereldwijde website om uw Gedcom files te uploaden, met 844 miljoen personen. Sterk georiënteerd op België en Frankrijk. Gratis, meer mogelijkheden met een abonnement (€ 50/jr). |
| Stamboom Nederland https://www.stamboomnederland.nl/start | Website van het CBG met o.a. als doel het duurzaam bewaren van genealogische informatie. Gratis. Met een abonnement (€15-25/jr) kun je met meerdere mensen aan een project werken, documenten koppelen en rapporten produceren. |
| Ancestry.com https://www.ancestry.com/ |
Dit is een internationale website met bijna 1,5 miljoen leden en 1,6 miljard personen in de 'Public Member Trees'. $200-400/jaar. |
| MyHeritage https://www.myheritage.nl/ |
Fraaie site met heel veel informatie en wisselende beelden. Veel technisch zeer goede mogelijkheden voor zoeken en matching met andere stamboomgegevens. Gratis tot 250 personen. Een Siteabonnement kost ca € 100, daarboven op komt ca € 100 voor een Data-abonnement. |
| Wordpress https://nl.wordpress.com/ |
Wordpress is een methode om een website te realiseren. Tevens biedt het mogelijkheden voor ruimte op het internet, eventueel met een eigen domeinnaam, blog, etc. Je kunt op relatief eenvoudige wijze starten met een eigen gratis site, Een handleiding daartoe vind je HIER. Later uit te breiden met betaalde uitbreidingen/abonnementen. |
| Jouw Web https://www.jouwweb.nl/ |
Een eigen website maken. Gratis website maken inclusief lay-outs etc. |
| Autoriteit Persoonsgegevens https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen /avg-europese-privacywetgeving |
Informatie over de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). |
| Prezi https://prezi.com/ |
Relatief eenvoudig programma om presentaties te maken. Gratis basic versie. |
| EZ Book https://www.ezbook.nl/ |
Maak uw eigen boek, met hulp voor de opmaak. |
| Pro-Book https://probook.nl/ |
Maak uw eigen boek, met diverse handleidingen voor de opmaak. |